“Een coole zomer” zegt radio 3 FM (of een andere zender, pin me niet vast op de details, die lijken door de hitte eerder te verdampen) en belooft een airco te vergeven ter waarde van 387 Euro aan wie het woord “vakantie” aan hen sms-t.
Het is juli 2006 en de tweede hittegolf van dit jaar is een feit. Met 360 is een airco wel het meest begerenswaardige gebruiksartikel dat een mens zich kan wensen terwijl hij in zijn benauwde appartement naar de radio zit te luisteren. En daarbuiten trouwens ook.
Per e-mail word ik er ongevraagd op geattendeerd dat ik bij het openen van een “groeirekening” voor mijn nageslacht , een “groei- en knoeiset” cadeau krijg die bestaat uit een plastic bordje, bakje en bekertje plus bestek in de kleuren van de gulle gever (u weet wel, blauw dat past bij jou), met de woorden “OP”, “LEEG” en “DORST” erop. Zo’n zes-delig setje lijkt echter niet genoeg om de consument te verleiden tot het openen van een spaarrekening voor zijn kroost, dus wordt er nog een artikel geschonken, waarbij gekozen kan worden tussen een fietsstoeltje, een penniemaat, een TV-vriend of een PC-Twin. Waarvoor die laatsten dienen of wat het zijn, god mag het weten. Zonder zult u ongetwijfeld ook uitstekend kunnen overleven, maar het nut schuilt in de aantrekkingskracht die knoppen en beeldschermen nu eenmaal hebben op uw (klein)kind. Zelf had u de verleiding nog wel kunnen weerstaan en vrolijk knoeiend verder kunnen leven zonder groei- en knoeiset, maar uw kind heeft de PC-Twin bij de buren gezien en maakt u het hoofd gek. Het is nog gratis ook, dus waarom geen groeirekening geopend en het zoveelste plastic item in huis gehaald dat na een maand of wat kapot of verveeld afgevoerd moet worden naar de kringloopwinkel of de prullenbak? Het ding kost niets, maar hoeveel milieuschade heeft de productie en het vervoer van dit ding niet gekost?
Bij het afsluiten van een 2-jarig mobiel abonnement bij een van de telecomaanbieders krijg je deze zomer niet alleen een gsm-toestel cadeau, maar ook een wasmachine. De logica ontbreekt, maar duidelijk is dat we leven in overdaad.
Twee cadeaus, dat lijkt meer regel dan uitzondering. Bij kinderfeestjes komt 80% van de kinderen met twee cadeaus voor de (vijf- of zes)jarige aanzetten. Terwijl iedereen alles al heeft, kinderen voorop. Prullaria, gefabriceerd in China, onder barre omstandigheden.
China ziet zich voor de taak gesteld 1,3 miljard mensen te voeden. Met al die mensen kan heel wat arbeid verzet worden, en de productiemolen blijven draaien. China produceert niet voor de markt (die is verzadigd), maar om te produceren, om vervolgens enorme hoeveelheden producten op de wereldmarkt te dumpen. Kunnen wij weer voor een habbekrats hebbedingetjes kopen.
Als ik op vakantie wil, kan ik financieel gezien beter met het vliegtuig gaan dan met de milieuvriendelijker (en ook nog eens veel tragere) trein of bus. Tickets naar de andere kant van de wereld voor 0 Euro, 0,99 of 29 Euro worden dagelijks aangeboden. Het is geweldig wat het (neo)liberalisme heeft gebracht: welzijn voor iedereen (in het rijke westen dan; nog steeds leeft meer dan de helft van de wereldbevolking in grote armoede), maar de keerzijde van deze doorgeschoten wegwerpmaatschappij is een even hard groeiende berg afval, in de breedste zin van het woord. Lucht, zee, land, alles wordt langzaam maar zeker vervuild.
Het kapitalisme is geslaagd: wij hebben van alles te veel. Jammer dat we niet wat ruimhartiger zijn in het mee laten profiteren van minder goed bedeelden, al hebben wij onze rijkdom grotendeels aan hen te danken. Fair Trade staat nog in de kinderschoenen.
De klimaatverandering is eindelijk officieel vastgesteld, en intussen heerst er zelfs min of meer consensus over het feit dat de enorme wereldbevolking in combinatie met onze levenswijze daar debet aan zijn. Wie beweert dat klimaatveranderingen nu eenmaal voorkomen (zoals de miljoenen jaren oude geschiedenis van deze aarde bewijst), vergeet dat het nog nooit zo razendsnel gegaan is. Klimaatverandering is altijd een proces geweest dat miljoenen jaren duurde, terwijl we nu binnen een mensenleven al enorme veranderingen zien.
Het klimaat verandert, met alle gevolgen van dien, mede dankzij de CO2 uitstoot. Gebruik van fossiele brandstoffen moet dus gereduceerd, daar is men het over eens, maar geen politicus zal serieus propageren om minder te consumeren, want dat betekent in eerste instantie het einde van de economische groei, en die is heilig.
Het Kyoto-protocol, dat voor 2012 een energiebesparing van 5% had willen betrachten t.o.v. het gebruik in 1990, had een begin moeten zijn, maar unaniem stond men er niet achter. Amerika doet niet mee, evenals de landen die nog in ontwikkeling zijn, zoals China en India. En zelfs de landen die het verdrag hebben geratificeerd, zien zich nu geconfronteerd met de harde feiten: zelfs een reductie van 5% lijkt nauwelijks haalbaar, in tegendeel, de uitstoot blijft alleen maar groeien.
Ook van het bedrijfsleven kan geen heil verwacht worden. Geen captain of industry zal ons middels een dure reclamecampagne aansporen tot het niet kopen van hun product. Je eigen graf graaf je liever niet en aan een faillissement heeft ook niemand wat, want dat betekent werkeloosheid.
Ik breek me al jaren het hoofd over hoe een CO2 reductie dan wel bewerkstelligd zou kunnen worden. Kernenergie vind ik persoonlijk geen oplossing. Daarmee verschuif je het probleem naar de generaties na ons en ga je van de regen in de drup, aangezien geen hond zich nog raad weet met het duizenden jaren werkzame kernafval.
We leven niet meer in een dorp, een stad, of zelfs een land, maar in een global village, op planeet aarde.
Voor het eerst in de geschiedenis hebben we te maken met problemen die alleen in samenwerking met alle andere bewoners van deze planeet aangepakt kunnen worden. Maar samenwerken met zo’n 6,5 miljard mensen is ingewikkeld, zelfs voor de beste bewindvoerders en politici. En weinigen hebben de overtuigingskracht, ervaring en wijsheid om niet-sexy boodschappen de wereld in te sturen zonder met rotte eieren bekogeld te worden, laat staan om een ecologische revolutie in gang te zetten. We zitten klem in onze economische groei.
Zou het trouwens helpen, om serieus groen te denken en te doen? Stel dat we eensgezind overstappen op duurzame energiebronnen (voor zover dat mogelijk is, want ook de ontwikkeling daarvan staat nog in de kinderschoenen), en ons zouden concentreren op ecologische groei (incl. consuminderen) in plaats van op louter economische groei. Het zou niet direct helpen het broeikaseffect te beteugelen, te meer daar China, India en de meeste ontwikkelingslanden nog economisch moeten groeien, met alle milieugevolgen van dien. En zelfs als we wereldwijd en eensgezind aan de slag zouden gaan met een duurzamer levensstijl, dan nog is die klimaatverandering niet zo maar een twee drie terug te draaien. Wel zouden we daarmee een begin maken met iets dat op de lange termijn wel degelijk vruchten kan afwerpen. Stel dat we nu een proces in gang zetten waarbij wij niet alleen denken aan de bevrediging van al onze instant-behoeften in het hier en het nu, maar meer en vooral aan het creëren van een duurzame wereld, die ook voor onze kinderen en kleinkinderen nog leefbaar is, dan moet dat op den duur effect hebben, en zeker als er een sneeuwbalaffect ontstaat en het trendy wordt om groener te leven.
De enigen dus die kunnen besluiten om minder economisch en meer ecologisch te groeien, en dus ook om minder te consumeren dat zijn wij zelf. Maar waarom zouden wij onszelf een vakantie in Griekenland, een weekendje Parijs of een zakenreis naar Rome ontzeggen als de vliegtuigen toch tegen bodemprijzen blijven vliegen? En waarom zou ik mezelf een airco of een droger ontzeggen als het toch al zo warm is en de was zo supersnel droogt ’s winters met zo’n droogapparaat? En waarom zou ik met de fiets boodschappen doen, als de auto zo’n lekker ruime achterbak heeft waar alle flessen en zware boodschappen zo makkelijk in vervoerd kunnen worden? De praktische idealist zou zeggen: ga op vakantie, maar geef ook geld aan een van die organisaties die bomen planten om de CO2 uitstoot deels teniet te doen (zie bv. www.treesfortravel.nl). Koop een bakfiets of een aanhangkar voor achter je fiets voor de boodschappen, isoleer je huis, doe een extra trui aan, zet de verwarming een graadje lager en drink zelfgemaakte vlierbloesemlimonade (of kraanwater, voorlopig nog prima te drinken) i.p.v. frisdrank uit petflessen. Daarnaast zijn er tal van consument- & producentonvriendelijker maatregelen te bedenken, waaronder het belasten van vervuilende sectoren. Waarom geen flinke ecotax op brandstof, inclusief kerosine voor vliegtuigen? Omdat die al zo duur is, en we toch al in een oliecrisis zitten? Is het geen tijd voor weinig sexy maatregelen, waardoor iedereen met weemoed terug zal denken aan vroeger, toen je nog zomaar zonder gewetenswroeging en voor een kwartje naar de andere kant van de wereld kon vliegen. Maar nu we weten dat consumeren een fataal bijeffect heeft waardoor het hier op aarde langzaam maar zeker steeds minder leefbaar wordt, hebben we toch reden genoeg om naar andere waarden en normen te zoeken dan de waarden en normen die de uitverkopende markt ons biedt? Het lijkt mij redelijk om, nu we weten hoezeer onze levensstijl (in combinatie met de grote hoeveelheid mensen op deze aarde) het milieu belast, over te schakelen naar een iets minder milieuonvriendelijke leefwijze i.p.v. je eigen voetafdruk steeds groter te maken (hetgeen anno 2006 nog steeds en volop gebeurd, getuigen de hierboven aangehaalde voorbeelden).
Hoe je het doet, het maakt niet uit, het gaat om het principe, en dat is simpel: massaal de beslissing nemen om bv. 20% (of 10 of 5 of 30%, al naar gelang je eigen inzicht van de noodzaak voor een dergelijke maatregel) op je energieverbruik en consumptieniveau te besparen. Het kan niet anders of de bewustzijnsontwikkeling die bij sommigen al gaande is, zal zich verspreiden als een olievlek, en steeds meer mensen zullen serieus en bewust gaan nadenken over de gevolgen van onze levenswijze voor onze planeet (die trouwens echt wel door blijft draaien, ook zonder ons) en voor ons zelf. De triomftocht van de economische groei heeft een keerzijde: ecologische catastrofe. Wie dit duidelijk ziet vindt het niet erg om te werken aan ecologische groei. Het sneeuwbaleffect zal volgen, want hoe meer mensen milieubewust gaan leven, hoe modieuzer het wordt. Het milieu als trendsetter? Ook dat kan, als er maar genoeg mensen trendsetter willen zijn.
En anders? Dan hangt er op een gegeven moment een bordje op grote delen van deze planeet “OP”, “LEEG”, “DORST” (of overstroomd).
Wie zich nu opgeeft voor een nog nader in te vullen ecologische groeirekening krijgt gratis en voor niets de uitnodiging mee te denken. Uw ideeën, gedachten en initiatieven zijn welkom. Ganzen vliegen ook samen omdat ze het alleen niet redden.
© Willemien Op den Orth augustus 2006
Het is juli 2006 en de tweede hittegolf van dit jaar is een feit. Met 360 is een airco wel het meest begerenswaardige gebruiksartikel dat een mens zich kan wensen terwijl hij in zijn benauwde appartement naar de radio zit te luisteren. En daarbuiten trouwens ook.
Per e-mail word ik er ongevraagd op geattendeerd dat ik bij het openen van een “groeirekening” voor mijn nageslacht , een “groei- en knoeiset” cadeau krijg die bestaat uit een plastic bordje, bakje en bekertje plus bestek in de kleuren van de gulle gever (u weet wel, blauw dat past bij jou), met de woorden “OP”, “LEEG” en “DORST” erop. Zo’n zes-delig setje lijkt echter niet genoeg om de consument te verleiden tot het openen van een spaarrekening voor zijn kroost, dus wordt er nog een artikel geschonken, waarbij gekozen kan worden tussen een fietsstoeltje, een penniemaat, een TV-vriend of een PC-Twin. Waarvoor die laatsten dienen of wat het zijn, god mag het weten. Zonder zult u ongetwijfeld ook uitstekend kunnen overleven, maar het nut schuilt in de aantrekkingskracht die knoppen en beeldschermen nu eenmaal hebben op uw (klein)kind. Zelf had u de verleiding nog wel kunnen weerstaan en vrolijk knoeiend verder kunnen leven zonder groei- en knoeiset, maar uw kind heeft de PC-Twin bij de buren gezien en maakt u het hoofd gek. Het is nog gratis ook, dus waarom geen groeirekening geopend en het zoveelste plastic item in huis gehaald dat na een maand of wat kapot of verveeld afgevoerd moet worden naar de kringloopwinkel of de prullenbak? Het ding kost niets, maar hoeveel milieuschade heeft de productie en het vervoer van dit ding niet gekost?
Bij het afsluiten van een 2-jarig mobiel abonnement bij een van de telecomaanbieders krijg je deze zomer niet alleen een gsm-toestel cadeau, maar ook een wasmachine. De logica ontbreekt, maar duidelijk is dat we leven in overdaad.
Twee cadeaus, dat lijkt meer regel dan uitzondering. Bij kinderfeestjes komt 80% van de kinderen met twee cadeaus voor de (vijf- of zes)jarige aanzetten. Terwijl iedereen alles al heeft, kinderen voorop. Prullaria, gefabriceerd in China, onder barre omstandigheden.
China ziet zich voor de taak gesteld 1,3 miljard mensen te voeden. Met al die mensen kan heel wat arbeid verzet worden, en de productiemolen blijven draaien. China produceert niet voor de markt (die is verzadigd), maar om te produceren, om vervolgens enorme hoeveelheden producten op de wereldmarkt te dumpen. Kunnen wij weer voor een habbekrats hebbedingetjes kopen.
Als ik op vakantie wil, kan ik financieel gezien beter met het vliegtuig gaan dan met de milieuvriendelijker (en ook nog eens veel tragere) trein of bus. Tickets naar de andere kant van de wereld voor 0 Euro, 0,99 of 29 Euro worden dagelijks aangeboden. Het is geweldig wat het (neo)liberalisme heeft gebracht: welzijn voor iedereen (in het rijke westen dan; nog steeds leeft meer dan de helft van de wereldbevolking in grote armoede), maar de keerzijde van deze doorgeschoten wegwerpmaatschappij is een even hard groeiende berg afval, in de breedste zin van het woord. Lucht, zee, land, alles wordt langzaam maar zeker vervuild.
Het kapitalisme is geslaagd: wij hebben van alles te veel. Jammer dat we niet wat ruimhartiger zijn in het mee laten profiteren van minder goed bedeelden, al hebben wij onze rijkdom grotendeels aan hen te danken. Fair Trade staat nog in de kinderschoenen.
De klimaatverandering is eindelijk officieel vastgesteld, en intussen heerst er zelfs min of meer consensus over het feit dat de enorme wereldbevolking in combinatie met onze levenswijze daar debet aan zijn. Wie beweert dat klimaatveranderingen nu eenmaal voorkomen (zoals de miljoenen jaren oude geschiedenis van deze aarde bewijst), vergeet dat het nog nooit zo razendsnel gegaan is. Klimaatverandering is altijd een proces geweest dat miljoenen jaren duurde, terwijl we nu binnen een mensenleven al enorme veranderingen zien.
Het klimaat verandert, met alle gevolgen van dien, mede dankzij de CO2 uitstoot. Gebruik van fossiele brandstoffen moet dus gereduceerd, daar is men het over eens, maar geen politicus zal serieus propageren om minder te consumeren, want dat betekent in eerste instantie het einde van de economische groei, en die is heilig.
Het Kyoto-protocol, dat voor 2012 een energiebesparing van 5% had willen betrachten t.o.v. het gebruik in 1990, had een begin moeten zijn, maar unaniem stond men er niet achter. Amerika doet niet mee, evenals de landen die nog in ontwikkeling zijn, zoals China en India. En zelfs de landen die het verdrag hebben geratificeerd, zien zich nu geconfronteerd met de harde feiten: zelfs een reductie van 5% lijkt nauwelijks haalbaar, in tegendeel, de uitstoot blijft alleen maar groeien.
Ook van het bedrijfsleven kan geen heil verwacht worden. Geen captain of industry zal ons middels een dure reclamecampagne aansporen tot het niet kopen van hun product. Je eigen graf graaf je liever niet en aan een faillissement heeft ook niemand wat, want dat betekent werkeloosheid.
Ik breek me al jaren het hoofd over hoe een CO2 reductie dan wel bewerkstelligd zou kunnen worden. Kernenergie vind ik persoonlijk geen oplossing. Daarmee verschuif je het probleem naar de generaties na ons en ga je van de regen in de drup, aangezien geen hond zich nog raad weet met het duizenden jaren werkzame kernafval.
We leven niet meer in een dorp, een stad, of zelfs een land, maar in een global village, op planeet aarde.
Voor het eerst in de geschiedenis hebben we te maken met problemen die alleen in samenwerking met alle andere bewoners van deze planeet aangepakt kunnen worden. Maar samenwerken met zo’n 6,5 miljard mensen is ingewikkeld, zelfs voor de beste bewindvoerders en politici. En weinigen hebben de overtuigingskracht, ervaring en wijsheid om niet-sexy boodschappen de wereld in te sturen zonder met rotte eieren bekogeld te worden, laat staan om een ecologische revolutie in gang te zetten. We zitten klem in onze economische groei.
Zou het trouwens helpen, om serieus groen te denken en te doen? Stel dat we eensgezind overstappen op duurzame energiebronnen (voor zover dat mogelijk is, want ook de ontwikkeling daarvan staat nog in de kinderschoenen), en ons zouden concentreren op ecologische groei (incl. consuminderen) in plaats van op louter economische groei. Het zou niet direct helpen het broeikaseffect te beteugelen, te meer daar China, India en de meeste ontwikkelingslanden nog economisch moeten groeien, met alle milieugevolgen van dien. En zelfs als we wereldwijd en eensgezind aan de slag zouden gaan met een duurzamer levensstijl, dan nog is die klimaatverandering niet zo maar een twee drie terug te draaien. Wel zouden we daarmee een begin maken met iets dat op de lange termijn wel degelijk vruchten kan afwerpen. Stel dat we nu een proces in gang zetten waarbij wij niet alleen denken aan de bevrediging van al onze instant-behoeften in het hier en het nu, maar meer en vooral aan het creëren van een duurzame wereld, die ook voor onze kinderen en kleinkinderen nog leefbaar is, dan moet dat op den duur effect hebben, en zeker als er een sneeuwbalaffect ontstaat en het trendy wordt om groener te leven.
De enigen dus die kunnen besluiten om minder economisch en meer ecologisch te groeien, en dus ook om minder te consumeren dat zijn wij zelf. Maar waarom zouden wij onszelf een vakantie in Griekenland, een weekendje Parijs of een zakenreis naar Rome ontzeggen als de vliegtuigen toch tegen bodemprijzen blijven vliegen? En waarom zou ik mezelf een airco of een droger ontzeggen als het toch al zo warm is en de was zo supersnel droogt ’s winters met zo’n droogapparaat? En waarom zou ik met de fiets boodschappen doen, als de auto zo’n lekker ruime achterbak heeft waar alle flessen en zware boodschappen zo makkelijk in vervoerd kunnen worden? De praktische idealist zou zeggen: ga op vakantie, maar geef ook geld aan een van die organisaties die bomen planten om de CO2 uitstoot deels teniet te doen (zie bv. www.treesfortravel.nl). Koop een bakfiets of een aanhangkar voor achter je fiets voor de boodschappen, isoleer je huis, doe een extra trui aan, zet de verwarming een graadje lager en drink zelfgemaakte vlierbloesemlimonade (of kraanwater, voorlopig nog prima te drinken) i.p.v. frisdrank uit petflessen. Daarnaast zijn er tal van consument- & producentonvriendelijker maatregelen te bedenken, waaronder het belasten van vervuilende sectoren. Waarom geen flinke ecotax op brandstof, inclusief kerosine voor vliegtuigen? Omdat die al zo duur is, en we toch al in een oliecrisis zitten? Is het geen tijd voor weinig sexy maatregelen, waardoor iedereen met weemoed terug zal denken aan vroeger, toen je nog zomaar zonder gewetenswroeging en voor een kwartje naar de andere kant van de wereld kon vliegen. Maar nu we weten dat consumeren een fataal bijeffect heeft waardoor het hier op aarde langzaam maar zeker steeds minder leefbaar wordt, hebben we toch reden genoeg om naar andere waarden en normen te zoeken dan de waarden en normen die de uitverkopende markt ons biedt? Het lijkt mij redelijk om, nu we weten hoezeer onze levensstijl (in combinatie met de grote hoeveelheid mensen op deze aarde) het milieu belast, over te schakelen naar een iets minder milieuonvriendelijke leefwijze i.p.v. je eigen voetafdruk steeds groter te maken (hetgeen anno 2006 nog steeds en volop gebeurd, getuigen de hierboven aangehaalde voorbeelden).
Hoe je het doet, het maakt niet uit, het gaat om het principe, en dat is simpel: massaal de beslissing nemen om bv. 20% (of 10 of 5 of 30%, al naar gelang je eigen inzicht van de noodzaak voor een dergelijke maatregel) op je energieverbruik en consumptieniveau te besparen. Het kan niet anders of de bewustzijnsontwikkeling die bij sommigen al gaande is, zal zich verspreiden als een olievlek, en steeds meer mensen zullen serieus en bewust gaan nadenken over de gevolgen van onze levenswijze voor onze planeet (die trouwens echt wel door blijft draaien, ook zonder ons) en voor ons zelf. De triomftocht van de economische groei heeft een keerzijde: ecologische catastrofe. Wie dit duidelijk ziet vindt het niet erg om te werken aan ecologische groei. Het sneeuwbaleffect zal volgen, want hoe meer mensen milieubewust gaan leven, hoe modieuzer het wordt. Het milieu als trendsetter? Ook dat kan, als er maar genoeg mensen trendsetter willen zijn.
En anders? Dan hangt er op een gegeven moment een bordje op grote delen van deze planeet “OP”, “LEEG”, “DORST” (of overstroomd).
Wie zich nu opgeeft voor een nog nader in te vullen ecologische groeirekening krijgt gratis en voor niets de uitnodiging mee te denken. Uw ideeën, gedachten en initiatieven zijn welkom. Ganzen vliegen ook samen omdat ze het alleen niet redden.
© Willemien Op den Orth augustus 2006
Reacties